Meme hastalıklarının kadınlarda sıklıkla görüldüğü biliniyor ancak çocukluk dönemlerinde de meme hastalıklarına rastlanabiliyor. Çocuklarda meme sağlığının korunması için anne babaların bu konuda bilinçli olması ve çocukların sağlık kontrollerinin ihmal edilmemesi önem taşıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Hülya Öztürk, çocuklarda meme hastalıkları ve tedavi yöntemleri ilgili bilgi verdi.
Çocuklarda farklı meme hastalıkları görülebiliyor
Çocuklarda görülen meme hastalıkları doğuştan ya da sonradan olabilir. Konjenital yani doğumsal olarak meme veya meme başının hiç bulunmaması ya da aksesuar meme dokusu şeklinde adlandırılan birden fazla meme başı, meme dokusunun olması gibi tablolar görülebilir. Memenin hiç olmaması nadir görülürken, aksesuar meme toplumda yüzde 1-2 sıklığında görünebilmektedir. Bunun dışında meme asimetrisi denilen, memenin büyüklükleri arasında fark olması çok sık rastlanan bir durum olup, hormonal veya travmaya bağlı gelişebilir. Makromasti adı verilen meme dokusunu aşırı büyümesi obezite ile beraber ortaya çıkabilir. Meme atrofisi yani normal boyutta bir memenin hızla küçülmesi, hızlı kilo kaybı görülen hastalarda ve yeme bozukluklarında olabilir. Juvenil hipertrofi yani aşırı büyüyen meme, tek veya çift taraflı olarak gelişme çağındaki çocuklarda meme dokusunun hormonlara aşırı duyarlı olmasına bağlı gelişmektedir. Meme dokusu, ergenlikle beraber çok hızlı büyüme gösterebilir. Bu durum kız çocuklarında utanma, erkek çocuklarda ise toplumdan soyutlanma, geniş giysiler seçme gibi durumlar ya da boyun ve sırt ağrılarına neden olabilir.
Bununla birlikte yenidoğan ya da ergenlik döneminde mastit denilen meme enfeksiyonuyla karşılaşılabilmektedir. Meme travmaları, meme başı akıntısı, mastalji yani meme ağrısı özellikle menstürasyon döngüyle ilişkili ağrı ve memede kitle, çocuklarda görülebilen meme hastalıklarıdır.
Yanlış beslenme alışkanlıkları önemli bir risk faktörü
Memenin doğuştan hastalıkları nadir görülürken, sonradan ortaya çıkan hastalıkları özellikle ergenlik döneminde hormonal durumlar, beslenme alışkanlıkları ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak daha sık görülebilmektedir.
Meme kanseri, ergenlik veya çocuk yaş grubunda oldukça nadir görülür. Meme kanseri 20 yaş altındaki kadınların milyonda birinde görülürken, tüm çocukluk çağı kanserlerinin %1’ini oluşturur. Meme kitleleri ise 18 yaş altında %3,35 olarak tespit edilmiştir. Bu kitleler genellikle iyi huyludur.
Çocuklarda meme hastalıkları konusunda bunlara dikkat edin
- Genetik faktörler (ailesel geçiş)
- Hormonal nedenler, özellikle östrojen duyarlılığın artması (adrenal kaynaklı –yiyeceklerden)
- Kullanılan bazı ilaçlar
- Plastikten yapılmış günlük kullanım malzemeleri
- Östrojen içeren ürünlerin tüketilmesi
Çocuklarda bu belirtilere dikkat!
Tüm çocuklar ve ergenlik çağındaki bireylerin şikayeti olmasa bile yıllık kontrollerinin yapılması gerekir.
Özellikle ergenlikte daha önce göğüs kafesi bölgesine radyasyon almışsa, ailede meme kanseri öyküsü ya da ailesel BRCA-1 ve BRCA-2 gen bozukluğu tespit edilmişse bu kişiler daha yakından takip edilmelidir. Çocuklarda bu belirtiler fark edildiğinde vakit kaybedilmeden çocuk cerrahisi uzmanına başvurulmalıdır.
- Memede ele gelen kitle, ağrı
- Meme başında akıntı
- Meme derisi üzerindeki eritem ( Kılcal damarlarda kan toplanması sonucu oluşan kızarıklık), ülserler meme başının içe çekilmesi
- Koltuk altı lenf nodlarının büyümesi
- Meme büyüklüklerinin farklı olması
- Memede asimetri
Çay, asitli içecekler, kahve ve çikolataya dikkat!
Yenidoğan döneminde rastlanılan neonatal mastit yani apse, sık olmamasına rağmen sepsis denilen tabloya yol açarak bebeğin hayatını tehdit edebileceği için gerekirse yatış yapılarak tedavi gerçekleştirilmelidir. Yine aşırı büyüme gösteren meme dokusu çocuklarda iskelet bozuklukları, duruş anomalileri ve baş boyun ağrılarına neden olabilir. Meme başı akıntıları gerekli tetkikler yapıldıktan sonra uygun antibiyotik tedavisi ile gerileyebilmektedir.
Mastodoni ve mastalji yani meme ağrıları yüzde 40 oranında görülür, meme dokusunun şişmesine bağlı nodülarite artışını neden olabilmektedir. Ağrı kesici ilaçlar fayda sağlayabilmekle birlikte, çay, asitli içecekler, kahve ve çikolata tüketiminin kısıtlanması tedavide öne çıkmaktadır.
Meme hastalığında tedavi çocuğa özel planlanıyor
Çocuklarda meme hastalıklarının tanısı; fiziki muayenenin yanı sıra ultrason, ince iğne biyopsisi ve MR gibi tetkikler ile belirlenmektedir. Hastalığın özelliği belirlendikten sonra uygun tedavi kişiye özel planlanmaktadır. Memenin az gelişmesi veya asimetri söz konusu ise, iskelet gelişimi tamamlandıktan sonra redüksiyon mamoplastisi yani meme küçültme ameliyatı yapılabilir. Kitle varlığında gerekli tetkikler sonrası kitlenin iyi huylu olduğunun belirlenmesi durumunda takip ön planda olmalıdır. Eğer ağrı ve iskelet bozukluğuna neden olan, hızlı büyüyen bir kitle varsa, bu kitleler daha fazla meme dokusunun yol açmadan cerrahi işlemle çıkarılmalıdır. Çocuklarda nadir görülen meme kanserinde ise geniş doku rezeksiyonuyla beraber kitlenin tamamı çıkarılmalıdır.
Erkek çocuklarında da görülebiliyor
Meme hastalıkları sadece kız çocuklarında değil, erkek çocuklarında da görülen bir hastalıktır. Asimetrik meme büyümesi (erkek çocuklarda kadın tipi meme büyümesi dediğimiz jinekomasti ), meme başı akıntısı, memede ağrılı veya ağrısız kitle varlığında öncelikle gerekli tetkikler yapıldıktan sonra uygun tedavi yöntemleriyle hastanın takibinin yapılması önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
