Her 10 kadından birinde görülen Polikistik over sendromu (PCOS), hormon değişikliği ve adet düzensizliği problemleri ile kendini gösterebiliyor. PCOS, sadece üreme sağlığını etkilemekle kalmayıp, ileri yaşlarda diyabet ve kalp hastalığı riskini de artırıyor. Gebelik planı olmayan polikistik over sendromu hastalarının adet dönemleri rahim sağlığını koruyacak şekilde düzenleniyor. Bebek planı olan kadınlarda ise yumurtlama tedavisi, adım adım aşılama veya tüp bebek uygulamalarına başlanıyor. Ayrıca hastanın yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme alışkanlıkları ve kilo kontrolü de tedavinin olumlu sonuçlanmasında önemli rol oynuyor. Memorial Ankara Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Başkanı Prof. Dr. Aygül Demirol, Polikistik Over Sendromu (PCOS) hastalığı ve tedavi yöntemleri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Üreme çağındaki kadınların %15-20’sinde görülüyor
Polikistik over sendromu görülme sıklığı, dünya genelinde kullanılan tanı kriterlerine göre değişmekle birlikte %5 ila 15 oranında değişmektedir. Türkiye’de üreme çağındaki kadınlarda en az %15-20’si bu rahatsızlığı yaşamaktadır. Belirgin bir risk faktörü olmamakla birlikte, temel olarak genetik faktörlerin hazırladığı zeminde, çevresel faktörler, karbonhidrat ağırlıklı beslenme gibi durumlar etkili olabilmektedir.
Hormonal değişiklikler ve adetler düzensizliklerini hafife almayın
Polikistik over sendromunun bazı önemli belirtileri şöyle sıralanmaktadır.
- Hormonal değişiklikler
- Yumurtlama sorununa bağlı olarak gelişen adet düzensizlikleri
- Yumurtlama olmaması nedeniyle hamile kalamama
- Aşırı tüylenme
- Ciltte sivilcelenme ve yağlanma
- Kiloda artış
Kalp hastalığı ve diyabet riskini artırıyor
Hastalıkta belirtiler direkt olarak üreme sağlığını etkilemekte, yumurtlama sorunuyla gebelik oluşması zorlaşmaktadır. Bu belirtileri yaşayan kadınların mutlaka bir uzmana başvurması gerekmektedir. Kişiye özel tedaviler bu noktada önemli rol oynamaktadır. PCOS, genel sağlığı da dolaylı olarak etkilemektedir. Kalp sağlığını, şeker metabolizmasını ve lipit metabolizmasını ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme çok önemlidir.
Tanıda adet döngüsü ve hormon düzeyleri etkili oluyor
Polikistik over sendromun tanısında, hastanın hikayesi ve adet döngüsü önemlidir. Yapılan ultrasondaki yumurtaların morfolojik görünümü ve bazı kan testlerine bakılır. İlerleyen teknoloji ve yeni tanı kriterleri ile kişiye özel gerekli testlerin yapılması tavsiye edilmektedir. Bunlar için de yumurtalıkları, salgıladığı FSH ve LH hormon oranları, insülin direnci, tiroid fonksiyonları ve prolaktin hormonunun dengesi önem taşımaktadır. Kişinin şikayetlerine göre total testosteron düzeyi ve böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen hormonların analizi de gerekli olabilir.
Gebelik isteği var ise yumurtlama, aşılama ya da tüp bebek tedavileri yapılabilir
Polikistik over sendromunda tedavi yöntemleri hastanın eğer bir gebelik isteği yok ise adetlerinin rahim sağlığını koruyacak şekilde düzenlenmesi esasına dayanır. Bunun için her hastaya klasik tek tip doğum kontrol hapı gibi tedaviler uygulanması doğru değildir. Kişiye göre tedavi şekillendirilmelidir. Eğer bebek isteği var ise buna yönelik olarak baba adayının da özellikleri göz önünde bulundurularak, yumurtlama tedavisine başlanır. Olumlu sonuç alınamıyorsa adım adım aşılama en son aşamada tüp bebek tedavisi gündeme gelir. Bununla birlikte, yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme alışkanlıkları ve kilo verme gibi faktörler de tedavinin olumlu sonuçlanmasında etkili olmaktadır. Polikistik over sendromlu kadınlarda gebelik şansı hastanın yaşına, altta yatan diğer faktörlere ve baba adayının sperm parametresine göre de değişmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
